ابوالعـباس فضل بن حاتم نیریزی، یکی از مفاخر برجسته عـلوم ایران است. وی از اهالی نیریز فارس و معاصر معـتضد خلیفه عباسی بود. او رساله ای در اسطرلاب کروی دارد که بسیار جالب و یکی از کتابهـای پـر ارزش اسطرلاب است.
نام این مرد دانشمند ایرانی در مدار 19 جـنوبی و نصف النهار 352 کره ماه ثبت شده است. ابوریحان بیرونی، عمر خیام، و خواجه نصیرالدین طوسی از اطلاعات وسیع و دانش او یاد کرده و استـفاده نموده اند. او دانشمند منحصر به فردی بود که برای اولین بار عـلل پـیدایش رنگ سیاه را در رنگـین کمان برای خلیفه المعـتضد تـشریح و بـیان کرد.
